Je herkent het vast: je hebt wekenlang zorgvuldig gezaaid en je jonge plantjes zien er prachtig uit. Maar dan opeens ontdek je kleine beestjes die je bladeren aantasten of je tomatenplanten laten hangen. Ongedierte in de tuinkas of moestuin zorgen bij mij voor veel frustratie. Gelukkig hoef je tegenwoordig niet meteen naar chemische middelen te grijpen. Met biologische plaagbestrijding pak je plagen op een natuurlijke manier aan, zodat je planten gezond blijven en je oogst veilig is om van te eten.
Waarom biologische plaagbestrijding?
In een tuinkas of moestuin is de kans groot dat plagen zich snel verspreiden. Zeker in een tuinkas waar de warmte en beschutting zorgen voor ideale omstandigheden voor bladluizen, witte vlieg of trips. Chemische bestrijdingsmiddelen lijken soms een snelle oplossing, maar hebben nadelen:
Ze doden vaak ook nuttige insecten.
Ze verstoren het natuurlijke evenwicht in je kas.
Je eet onnodig resten van bestrijdingsmiddelen mee (en gatver dat wil je dus niet)
Daarom kies ik voor biologische oplossingen. Deze sluiten beter aan bij een duurzame manier van tuinieren en geven je planten de kans om in een gezond ecosysteem te groeien.
Kijken is weten!
Met gele vangplaten kun je checken of er en hoeveel bladluis of witte vlieg er in jouw tuinkas zit. Alles wat er in de tuinkas rondvliegt kan aan deze plakkerige platen vast plakken. Zo heb je een goed idee hoe groot probleem je hebt. Je haren kunnen ook in deze platen vast blijven zitten dus hang ze wel op een plek waar dit niet kan gebeuren.
Het is nog beter om naar je planten te kijken. Als je dat regelmatig en goed doet heb je eigenlijk geen vangplaten nodig maar ik vind ze wel handig. Controleer minstens 1 keer per week op bladluis, spint en witte vlieg.
Veelvoorkomende plagen in de kas en moestuin:
- Witte vlieg – De meest voorkomende plaag in de tuinkas is de witte vlieg. De foto hierboven laat de witte vlieg zien. Deze kleine witte insecten tasten vooral tomaat, paprika en komkommer aan. Deze vliegjes voeden zich aan het sap van jouw plantjes. Als er één keer wordt geprikt door dit beestje, dan is dit niet zo erg maar honderden prikjes zorgen er voor dat planten zwak worden. Daarbij scheidt dit vliegje honingdauw af. Dit is een stof dat schimmels bevordert. Je wilt deze dus liever niet in je tuinkas hebben.
Bladluis – zuigt sap uit jonge scheuten en bladeren. Als jonge groeitopjes beginnen te krullen, kijk dan onderaan de blaadjes. Daar zitten de bladluizen. Een klein aantal lijkt misschien onschuldig, maar ze kunnen zich razendsnel vermeerderen en hele planten verzwakken. Daarnaast scheiden ook bladluizen honingdauw af, wat schimmels aantrekt en het blad kleverig maakt.
Trips – Deze minuscule beestjes veroorzaken zilverkleurige strepen en vlekken op bladeren. Je herkent ze vaak aan een soort streepjespatroon en misvormde jonge bladeren. Trips kan bovendien virussen overbrengen, waardoor planten extra kwetsbaar worden. Vooral paprika en komkommer hebben hier last van.
Spint – Heet ook wel kasspint of spintmijt. Deze miniscule beestjes zijn bijna niet zichtbaar maar kunnen veel schade aanrichten. Wat je wel ziet en hierdoor weet je dus ook dat ze wel aanwezig zijn, zijn de fijne webben en geelverkleuring van bladeren. De webben zijn aan de onderzijde van de bladeren van komkommers, meloenen en aubergineplanten te vinden. Hier zuigen ze het sap uit de planten. Dit zorgt voor de gele verkleuringen aan de bovenkant van het blad.
Slakken – Je zou bijna denken dat slakken niet in de kas voorkomen maar niets is (helaas) minder waar. Het is regelmatig voorgekomen dat ik mijn tuinkas binnen stapt en allemaal aangevroten planten heb. Dan weet ik dat ik weer aan de slag moet.
Pissebedden – Pissebedden lijken onschuldige opruimers omdat ze zich vaak voeden met dode plantenresten. Toch kunnen ze in de kas een probleem worden, zeker als ze in grote aantallen aanwezig zijn. Dan beginnen ze ook aan jonge wortels en zaailingen te knagen. Vooral in vochtige omstandigheden onder potten en planken kom je ze vaak tegen. Houd hier dus rekening mee als je merkt dat jonge plantjes ineens verdwijnen of kaalgevreten zijn.
Mijn eigen ervaring: vorig jaar had ik opeens een ware bladluisexplosie op mijn tomatenplanten jalapeno pepers. Eerst probeerde ik ze weg te spoelen met water, maar dat hielp maar tijdelijk. Pas toen ik lieveheersbeestjes inzette, kreeg ik de plaag echt onder controle. Dat gaf me vertrouwen om nog meer met natuurlijke vijanden te werken.
Niet elk probleem in de kas wordt veroorzaakt door plagen. Soms gaat het om fysiologische problemen, zoals neusrot bij tomaten. Ook dit tast je planten aan, maar de oorzaak ligt vaak in watergift en calciumtekort, niet in insecten.
Biologische plaagbestrijding in de praktijk
Biologische plaagbestrijding werkt met natuurlijke vijanden die plagen aanpakken. Je zet bijvoorbeeld roofinsecten, aaltjes of schimmels in. Zo zorg je voor een natuurlijk evenwicht in je kas of moestuin.
Natuurlijke vijanden die je kunt inzetten
Lieveheersbeestjes: ideaal tegen bladluis. Eén larve kan honderden luizen eten.
Sluipwespen: leggen eitjes in witte vlieg, waardoor de plaag vanzelf afneemt.
Roofmijten:gaan achter trips en spint aan.
Aaltjes: microscopisch kleine wormpjes die pissebedden bestrijden
Er zijn meerdere manieren om slakken te bestrijden. In dit artikel lees je meer hoe ik dat doe.
Afhankelijk van je eigen tuin
Welke methode van biologische plaagbestrijding het beste werkt, hangt ook af van de omgeving rond je moestuin of tuinkas. In een tuin vol bloemen en struiken leven vaak al veel natuurlijke vijanden, zoals lieveheersbeestjes, gaasvliegen en zweefvliegen. Deze nuttige beestjes eten graag mee van bladluis en andere plagen. Door je tuin biodivers te houden, bijvoorbeeld met bloemenranden, kruiden of een haag, ondersteun je dit natuurlijke evenwicht. Soms hoef je daardoor minder vaak extra biologische bestrijders in te zetten, omdat de natuur al een handje helpt.
In een tuinkas ligt dat iets anders. Doordat de kas afgesloten is, is het voor veel van deze natuurlijke vijanden moeilijker om binnen te komen. Dat betekent dat plagen zich sneller kunnen uitbreiden en dat je soms extra biologische bestrijders moet inzetten om het evenwicht te herstellen. Het kan dus zijn dat je in de kas sneller kiest voor het bestellen van nuttige insecten, terwijl de tuin vaak vanzelf al meer natuurlijke hulp biedt.
Praktische tips voor succes
-
Zorg voor een gezonde basis
Sterke planten zijn minder gevoelig voor plagen. Kies voor goede potgrond en zorg dat je planten niet te dicht op elkaar staan. -
Voorkomen is beter dan genezen
Houd je kas schoon, verwijder oude plantenresten en ventileer regelmatig. -
Combineer nuttige insecten met plantenkeuze
Sommige planten trekken natuurlijke vijanden aan. Denk aan dille, goudsbloem of koriander. -
Geduld hebben
Biologische bestrijding werkt vaak niet van de ene op de andere dag. Geef nuttige insecten de tijd om hun werk te doen. -
Heb je kippen? Laat ze een paar dagen in je tuinkas scharrelen op het moment dat er niet zo veel in je tuinkas staat. Kippetjes ruimen heel veel beestjes en eitjes op.
Uit eigen ervaring kan ik zeggen: het voelt misschien wat spannend om ‘beestjes los te laten’ in je kas, maar het is fascinerend om te zien hoe de natuur haar werk doet. Na een paar weken zie je het verschil in de planten: frisser blad, sterkere groei en uiteindelijk een betere oogst.
Biologische plaagbestrijding is dé manier om je kas en moestuin gezond te houden. Het is veilig, duurzaam en effectief. Nog even de belangrijkste punten op een rij:
Veelvoorkomende plagen zijn bladluis, witte vlieg, trips en spint.
Met natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes, sluipwespen en roofmijten pak je deze plagen effectief aan.
Een goede voorbereiding en gezond ecosysteem zorgen voor de beste resultaten
- Lees ook: Tomaat zaaien – stappenplan en makkelijke tips
Met biologische plaagbestrijding werk je samen met de natuur in plaats van ertegen.
Biologische plaagbestrijding in de kas en moestuin is niet alleen effectief, maar ook beter voor jou, je planten én het milieu. Je kiest voor een natuurlijke manier van tuinieren, waarbij je het ecosysteem ondersteunt in plaats van verstoort.
Door natuurlijke vijanden in te zetten, vergroot je de kans op een rijke oogst zonder chemische middelen. Het is even wennen, maar zodra je ziet dat het werkt, wil je nooit meer anders. Jij hebt straks gezonde groenten uit eigen kas – veilig, vers en vol smaak.
Start vandaag nog met biologische plaagbestrijding en ervaar zelf hoe eenvoudig en effectief het kan zijn!
Dit artikel bevat affiliate links om deze content gratis aan jou te kunnen aanbieden. Mocht je op een van deze links klikken en iets bestellen, dan krijgen wij een commissie van de webshop. Dit kost jou niets extra’s maar het zorgt er wel voor dat wij gratis content voor jou kunnen blijven maken.
