Zaaikalender: Dit kun je zaaien in november
November. Buiten lijkt alles tot stilstand te komen. De dagen worden korter, de temperatuur daalt en je moestuin ligt er verlaten bij. Maar in je tuinkas? Daar begint het groeiseizoen juist al weer stilletjes opnieuw. Misschien twijfel je: “Kan ik echt nog zaaien in november?” Het antwoord is: absoluut! In deze blog ontdek je welke groenten, kruiden en eetbare bloemen je nog prima kunt zaaien in november je onverwarmde kas, zodat je straks een voorsprong hebt in het voorjaar.
Wie gaat zaaien in november, denkt slim vooruit. Hoewel de temperatuur in deze maand vaak onder de 10 graden zakt, zijn er verrassend veel soorten gewassen die daar prima tegen kunnen. Vooral achter glas. In de tuinkas is het toch nog net een tikkeltje warmer dan buiten. De kas beschermt je gewassen tegen wind, regen en vorst. Hierdoor je nu al kunt zaaien voor de vroege oogst van volgend jaar.
Veel mensen denken dat het zaaiseizoen stopt in september, maar dat is een misverstand. In de juiste omstandigheden, zoals in een koude kas, kun je zelfs in de diepste herfst nog jonge plantjes opkweken. Denk aan veldslasoorten, spinazie, winterpostelein of milde rucola. Ook veel winterharde kruiden zoals peterselie en kervel kiemen nu prima bij lagere temperaturen.
Zelf ben ik begonnen met zaaien in november toen ik ontdekte hoeveel rust(en plezier) het geeft om in het voorjaar alvast stevige zaailingen te hebben staan. Geen haast, geen drukte en minder afhankelijk van vroege lentevorst. Natuurlijk ook een stukje zaaipret wat je gewoon het hele jaar door hebt.
Wil je overzicht houden over je zaaimomenten per maand? Dan raad ik je aan om een eigen zaaikalender te maken. Download mijn gratis zaaikalender en houdt precies bij wanneer je welke groenten, kruiden en bloemen kunt zaaien en oogsten!
- Deze groenten kun je zaaien in november
- Veldsla zaden – Noordhollandse Grote
- Sluis Garden – Postelein Groene Gewone Zomer – BIO zaden
- Hortitops Zaden – Spinazie Winterreuzen 15 gram
- Rucola Wilde – Organic Seeds (Bio)
- 2 stuks – Buzzy – Pluksla Amerikaanse Roodrand
- Plantknoflook Flavor 250 gram – Buzzy
- Deze kruiden kun je zaaien in november
- Tuin de Bruijn® zaden – Peterselie – hoge opbrengst – eenvoudige teelt – 4 gram zaden
- Sluis Garden – Kervel- BIO zaden
- Sluis Garden – Bieslook Fijne
- Deze eetbare bloemen kun je zaaien in november
- Viool zaden – Johnny Jump Up
- Sluis Garden – Goudsbloem Nova biologisch
- Sluis Garden – Oost-Indische kers
- Dit fruit kun je zaaien in november
- Aardbei Franchi – agola Quatro stagioni 63/1
- Dit kun je oogsten in november
- Valsspelen met microgreens
- Microgreens Set I 8 soorten kiemzaden
- elho Magic Microgreens Kweekpot Ø 17 cm – Roze
- Tip bij het oogsten in november!
- Tuinkas klussen in november
Deze groenten kun je zaaien in november
In november ligt de nadruk op soorten die kiemen bij lage temperaturen, langzaam groeien en bestand zijn tegen kou:
Groenten:
-
Veldsla – ideaal voor winteroogst
-
Winterpostelein – kiemt zelfs bij lage lichtintensiteit
-
Knoflook – plant tenen nu voor oogst in juni
-
Pluksla – langzaam groeiend, bij voldoende licht
Deze kruiden kun je zaaien in november
-
Peterselie – winterhard, groeit traag maar gestaag
-
Kervel – houdt van de koelte
-
Bieslook – kiemt bij lage temperatuur
Deze eetbare bloemen kun je zaaien in november
-
Viooltjes – kleurrijk, eetbaar en winterhard
-
Goudsbloem – bij matige temperaturen blijft het plantje leven
-
Oost-Indische kers – gevoelig, maar kan vroeg gezaaid worden onder glas
Let bij het zaaien in november wel op de gevoeligheid van sommige soorten. Oost-Indische kers is daar een goed voorbeeld van. Deze plant is erg gevoelig voor kou en vorst. Daarmee bedoel ik dat de jonge zaailingen snel beschadigd raken bij temperaturen onder de 5°C, zelfs in een onverwarmde kas. Je kunt het zaaien van Oost-Indische kers dus beter uitstellen tot het vroege voorjaar, tenzij je een goed geïsoleerde kas of kweekbak met warmtebron hebt.
Wil je toch vroeg beginnen? Overweeg dan om de zaden binnen voor te zaaien op een warme plek en pas later naar de kas te verplaatsen. Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van een warmtemat. Zo geef je je bloemen een voorsprong zonder dat ze direct last hebben van de kou.
Viooltjes en goudsbloemen zijn daarentegen wat sterker en beter bestand tegen kou, waardoor ze prima in de kas gezaaid kunnen worden in november. Zo zorg je dat je in het vroege voorjaar al een kleurrijke en smakelijke oogst hebt!
Wil je meer weten over het gebruiken van een warmtemat? In dit artikel lees je hoe ik hem gebruik en geef ik je tips.
Dit fruit kun je zaaien in november
Wist je dat je sommige soorten aardbeien al kan zaaien in november? Door nu te starten, geef je de planten een lange kiem- en groeiperiode, wat in het voorjaar resulteert in sterke jonge planten. Aardbeienzaad heeft vaak wat tijd nodig om te kiemen, dus vroeg beginnen is slim.
Zaai het zaad in trays of kleine potjes, liefst binnenshuis of in een onverwarmde kas. Dek de zaden licht af en houd de grond vochtig, maar niet te nat. Zet ze vervolgens koel weg ( bijvoorbeeld in de kas of koelkast) voor een koudeprikkel, want veel aardbeienrassen kiemen pas goed na een koudeperiode.
Met een beetje geduld geniet je volgend jaar van zelfgekweekte aardbeienplanten die je al vroeg in het seizoen kunt uitplanten!
Dit kun je oogsten in november
Naast het zaaien in november kan er ook weer wat geoogst worden. Hoewel de dagen korter worden, is er in een goed gebruikte tuinkas vaak nog van alles te oogsten. Denk aan restanten van herfstteelten zoals tomaten, paprika’s of komkommers als je laat hebt geplant. Ook kun je nu nog genieten van:
-
Veldsla en snijsla
-
Winterpostelein
-
Spinazie
-
Kruiden zoals bieslook, kervel en peterselie
-
Rucola
-
Boerenkool
-
En soms zelfs nog laat geoogste aubergines of pepers, afhankelijk van de temperatuur.
Valsspelen met microgreens
Wil je toch nog iets groens snel zaaien en oogsten in november? Zaai dan microgreens! Denk aan mosterd, radijs, tuinkers of rucola. Deze kiemgroenten groeien supersnel, zelfs in een onverwarmde kas of op de vensterbank. Binnen 1 tot 2 weken kun je al knippen. Een slimme manier om de donkere maanden toch nog lekker vers en gezond door te komen.
Tip bij het oogsten in november!
Let er op dat je oogstmomenten afstemt op het weer. Bij vorst is het beter even te wachten tot de temperatuur iets stijgt, vooral als je bladgewassen snijdt. Wanneer het vriest, bevatten de cellen van planten (vooral die van bladgewassen zoals sla, spinazie of snijbiet) bevroren water. Als je deze planten oogst terwijl ze bevroren zijn, dan beschadig je de celstructuur bij het snijden. Zodra het geoogste blad daarna ontdooit, wordt het slap, papperig en verliest het zijn smaak en textuur. Dat is natuurlijk helemaal niet lekker om te eten. In feite wordt het blad dan letterlijk ‘kapotgevroren’.
Daarom is het beter om bij vorst te wachten tot later op de dag, wanneer de temperatuur iets is gestegen en het blad is ontdooid. Dan is het stevig en vol sap, en blijft het ook na de oogst veel langer houdbaar en smakelijk.
Oogst dus het liefst op een droge, milde ochtend of in de vroege middag als de zon het blad iets heeft opgewarmd. Dat levert de beste kwaliteit op.
Tuinkas klussen in november
November is ook het moment om je tuinkas winterklaar te maken. Met een paar eenvoudige klusjes houd je alles gezond en zorg je dat je in het voorjaar meteen goed kunt starten:
-
Reinig ramen en folie – zo maximaliseer je het weinige licht
-
Verwijder afgestorven planten – voorkom schimmel en ziekten
-
Laat overblijvende gewassen staan – bijvoorbeeld veldsla of spinazie
-
Zaai in potjes of trays – zo heb je straks voorsprong. Door in potjes of trays te zaaien, bescherm je je zaden tegen kou en nattigheid. Ze kiemen sneller én veiliger. Zo kun je de jonge plantjes later uitplanten en ben je anderen een stap voor. Resultaat: een vroege oogst in het voorjaar! Je leest eerder in het artikel wat je kan zaaien in november.
-
Zorg voor ventilatie op droge dagen – voorkomt schimmel
-
Werk je zaaikalender bij – handig voor volgend seizoen
Je hebt nu gezien dat november allesbehalve het einde van het moestuinseizoen is. Zeker niet als je een kas hebt. Door slim te zaaien in de herfst, geef je jezelf een vliegende start. Ja, het is even wennen om te denken in seizoensovergangen. Maar als jij straks in februari al eerste blaadjes kunt oogsten, dan weet je: je maakt de juiste keuze.
Dus… laat je kas niet leegstaan. Pak je zaaibakjes erbij, kies je favoriete rassen en begin vandaag nog.
En let op: dit is ook het moment om alvast over je zaaiplanning voor het komende jaar na te denken. Een goed begin is het halve werk. In januari zijn populaire zaden snel uitverkocht. Door nu te inventariseren wat je nodig hebt, kun je gericht (en voordelig) bestellen.
Zaai inspiratie nodig? Download mijn gratis zaaikalender en ontdek precies wanneer je welke groenten, kruiden en fruit zaden je wanneer kunt zaaien!
Dit blogartikel bevat affiliate links om deze content gratis aan jou te kunnen aanbieden. Mocht je op één van deze links klikken en iets bestellen, dan krijgen wij een commissie van de webshop. Dit kost jou niets, maar zorgt er wel voor dat wij gratis content voor jou kunnen blijven maken.
